Papa, waar komt het vlees op mijn bord vandaan?

In het steeds veranderende domein van voeding en welzijn is een nieuwe speler opgedoken: het BBBE-dieet. Deze voedingstrend, kort voor “Brain-Boosting, Body-Enhancing”, heeft de aandacht getrokken vanwege zijn unieke benadering van niet alleen het voeden van het lichaam maar ook het voeden van de geest. Laten we alvorens ons te verdiepen in de specifieke kenmerken van het BBBE dieet, het geheim ontcijferen en de principes blootleggen die dit dieet onderscheiden in de wereld van voeding. Laten we kijken naar wat we op het bord krijgen en of we in staat zijn zelf de dieren te slachten om ze vervolgens aan onze kinderen op te voeren. Laten we eerst kijken hoe we de vraag van onze kinderen moeten beantwoorden als ze vragen waar het eten vandaan komt, hoe het wordt “gemaakt” en waarom het zo goed is voor hersenen en lichaam. BBBE: Beef-Butter-Bacon & Eggs. Zelfs de gewaardeerde Dr. Andrew Kaufman beweert in verdekte termen, dat een man alleen een kerel is, als hij “medium-rare” vlees (lees: bewerkte kadavers) vreet. Tegenstanders zeggen dat als je niet zelf het dier vermoordt om het te verorberen, je ook geen echte vent bent. Vanwege het behoud van mannelijkheid moeten we dus loosh blijven produceren, maar zover is de dokter nog niet. Het is beter om een eerste stap te zetten volgens de (oude?) Kathaarse doctrine: “Niet eten wat door copulatie is verwekt.” Eerdere artikelen van die strekking zijn hier gepubliceerd en het is ons niet in dank afgenomen. Dat soort artikelen zijn blijkbaar niet geschikt voor een krantje als dit, vreemd…. Maar ja, dat krijg je nu eenmaal met het “politiek correcte” gedram over veganisme, kunstvlees en insecten op het menu. Het is volledig doorgeslagen en van de mannelijkheid is weinig meer over, niet als gevolg van het eten van vruchten en fruit, maar als gevolg van een leven lang vergiftiging en medicatie, daarom.

De auteur van het boek wat hier wordt besproken is alleen maar interessant vanwege dit boek, voor de rest doet hij niets ter zake vanwege zijn visie op de wereldgebeurtenissen, meer specifiek in het Midden Oosten. Als de genocidale nepstaat rond Tel Aviv voor iemand op de eerste plaats komt, omdat hun voorouders zo vermeend hebben geleden onder een bewind wat werd gefinancierd door hun rijkgestolen soortgenoten, heeft hij voor mij verder afgedaan en kan emigreren of bij het grof vuil, waar dit soort afval hoort.

Vlees…. Dieren eten

Frankfurter Allgemeine Zeitung | Artikel van 13.08.2010

Er is iets mis met de wereld

Een Günter Wallraff van mesterijen en een filosoof die de juiste snaar raakt: de schrijver Jonathan Safran Foer beschrijft de bio-industrie. Veel lezers zijn vegetariër geworden. Het boek verschijnt volgende week in het Duits.

Als er één boek is dat de wereld kan bekeren om vlees op te geven, dan is het wel het nieuwe werk “Eating Animals” van Jonathan Safran Foer, dat volgende week in de boekhandel ligt. Juist omdat het geen bekeringspamflet is, geen rigoureus pamflet, maar een nauwgezet literair verslag dat slechts aarzelend en alles overwegend zijn argumenten ontvouwt – precies om deze reden is “Dieren eten” een veelbesproken bestseller geworden in Amerika. Veel lezers verklaarden dat ze vegetariër waren geworden na het lezen van Foer. Maar voor hoe lang? Voor een week? Een maand? Een jaar? Foer vertrouwt minder op het schokeffect dat wordt veroorzaakt door de berichten uit de stallen van de bio-industrie, maar op de geleidelijke productie van een ander perspectief, een ander vocabulaire, waarin het niet langer “eet vlees” maar “eet dieren” is. Een perspectief en een vocabulaire waarin het verband tussen het beestje in de mesterij en het stuk biefstuk op het bord duidelijk wordt, in plaats van te verdwalen in de abstractie van een wereldwijde uitbuitingsketen.

“Ik ben de man die midden in de nacht een boerderij binnenstapt”: Misschien moet je dit rapport van een anonieme dierenrechtenactivist, dat Foer in zijn boek documenteert, als inleiding lezen. In dit rapport van een voormalige “snijder” – “dat wil zeggen, ik moest de keel doorsnijden van de dieren die de keelsnijmachine hadden overleefd” – wordt het bedrijfsmodel van de bio-industrie teruggebracht tot twee beknopte zinnen: “Fabrieksboerderijen berekenen precies hoe dicht ze bij de dood de dieren kunnen houden zonder ze te doden. Hoe snel je ze kunt laten groeien, hoe stevig je ze kunt vastpakken, hoe veel of weinig ze eten, hoe ziek ze kunnen zijn zonder dood te gaan.”

Het moeilijkste aan zijn nieuwe boek was niet het onderzoek, zegt romanschrijver Foer, maar het aanslaan van de juiste toon. In feite is de auteur erin geslaagd het onderwerp vegetarisme uit de rigoureuze hoek te halen en het manicheïstische punt, de sektarische geest, weg te nemen. Foer heeft zoveel vertrouwen in zijn onderwerp, het schandaal van de bio-industrie, dat hij zich ondanks alle drastische voorstellingen een inschikkelijke, zelfs verzoenende toon permitteert. Hij onthoudt zich van strenge eisen – een beetje onthouding van vlees, bijvoorbeeld op donderdag, is voorlopig voldoende – en wat meer is: Foer doet afstand van elke ethische zelfzekerheid die zo gemakkelijk over dit onderwerp zou kunnen zijn. De plausibiliteit ligt daarom in eerste instantie aan de kant van de vleeseters, die ervan willen genieten, ongeacht waar de kalkoenborsten vandaan komen. Dit is de strategische aanname van het boek, waar Foer van uitgaat om het op te schudden met zijn rapporten uit de klinische mestwereld.

Het boek benadert vegetarisme niet als een principiële kwestie, dat is de clou. Er is een sleutelzin in dit verband: “Het feit dat de pluimvee-industrie zo groot is, betekent dat als er iets mis is met het systeem, er ook iets mis is met de wereld.” Een onschuldig schuldgevoel, zo leest men deze zin, zit achter de degradatie van het dier tot op het punt. Foer is een consequentialist in de moraalfilosofie. Zijn boek leest ook als een test van deze procedure om te bepalen wat verboden is en wat de gevolgen zijn van wat is toegestaan.

De auteur schrijft “Dieren eten” als een Günter Wallraff van mesterijen, doet aan harde onderzoeksjournalistiek, maar hij schrijft hier ook als filosoof over het beste van alle werelden. Hij kan zich niet voorstellen dat hij het systeem van de bio-industrie kan ontwrichten, alleen maar omdat er volgens zijn boek meer vegetariërs zullen zijn dan voorheen. Want dit systeem spreekt van een slechtheid die cultureel kan worden verzacht, maar niet uitgeroeid. Met anderen, in de woorden van Foer: Er is iets mis met de wereld, er zal altijd niets goed mee zijn. In de woorden van de Duitse Vegetariërsvereniging, die het boek heeft aangevuld met de lokale gegevens: Alleen al in Duitsland worden elk jaar ongeveer 40 miljoen hanenkuikens die onbruikbaar zijn voor de eierproductie levend vergast of versnipperd.

Het meest beklemmende vignet in het boek is getiteld “The Redemption” en vertelt over een bezoek aan een kalkoenmesterij die is uitgerust met automatische feeders, ventilatoren en warmtelampen, waarvan het personeel een rillend, knapperig kuiken “verlost” dat zijn benen stijf strekt met een snee door zijn keel. Het is de door en door klinische setting van deze met zaagsel bedekte intensive care-afdeling die de auteur fascineert: “Afgezien van de dieren zelf, is er niets dat ook maar in de verste verte natuurlijk is – geen stukje aarde, geen raam waardoor maanlicht naar binnen zou komen. Ik ben verbaasd hoe gemakkelijk het is om het anonieme leven om me heen te blokkeren en de harmonie van technologie te bewonderen die deze kleine, op zichzelf staande wereld zo precies reguleert, om de efficiëntie en perfectie van de machine te zien, en om de vogels op te vatten als een verlengstuk of radertje van deze machine – niet als levende wezens, maar als onderdelen. Het is moeilijk om ze anders te zien.” Om ze anders te zien, is echter het doel van het boek.

Dierenwelzijn en vegetarisme zijn niet in het minst esthetische kwesties. Als het mogelijk is om de perverse esthetiek van de massastallen en hun genetisch gemanipuleerde gevangenen tastbaar te maken, dan heeft de gedragsverandering die het morele appèl niet bereikt een kans. Foer verdedigt consequentie en heiligheid niet, omdat hypocrisie en inconsistentie “tot de mens behoren”. In plaats daarvan beschrijft hij de aseptische beelden van vetmesthorror en legt hij de logica van de industrie van toename bloot door te citeren uit de successtatistieken: “Tussen 1935 en 1995 nam het gemiddelde gewicht van een vleeskuiken met 65 procent toe, terwijl de levensduur tot de slacht met 60 procent werd verkort en de voerbehoefte met 57 procent werd verminderd.” Wat achter de voortdurend geoptimaliseerde watervallen van getallen zit, is de pijn en dood van het individuele dier. Foer staat ons niet toe onze ogen van de behuizing van de kalkoenmester af te houden: “Omdat er zoveel dieren zijn, duurt het enkele minuten voordat ik me realiseer hoeveel van hen dood zijn. Sommige zijn bedekt met bloed, sommige zitten vol met ontstoken gebieden. Sommige zijn blijkbaar gehakt, andere zijn volledig uitgedroogd en liggen als kleine hoopjes bladeren bij elkaar. Sommige zijn vervormd. De doden zijn de uitzonderingen, maar waar je ook kijkt, je ziet er bijna altijd een.”

Papa, waar komt het vlees op mijn bord vandaan? Van de dieren, mijn kind, van de dieren. Foer wist toen hij vader werd dat dit antwoord later niet genoeg zou zijn voor zijn zoon. Daarom deed hij onderzoek en schreef hij “Eating Animals”.

CHRISTIAAN GEYER